Jacobus Josephus van Rijckevorsel (1785-1862) - Jachttrofee De Snip (No Reserve)

Jacobus Josephus van Rijckevorsel (1785–1862)
Jachttrofee: De Snip, 1857
Gemengde techniek op papier (potlood en aquarel)

Inleiding
Dit verfijnde werk op papier van Jacobus Josephus van Rijckevorsel uit 1857 behoort tot de zeldzamere natuurstudies binnen zijn oeuvre en illustreert de grote precisie en observatiekracht waarvoor de kunstenaar in de negentiende eeuw werd gewaardeerd. Van Rijckevorsel, een Brabantse kunstenaar die in de vroege Romantiek werkte, oriënteerde zich op natuurgetrouwe weergaven van flora en fauna, waarbij zijn tekeningen vaak dienst deden als studie, document en kunstwerk tegelijk. Deze uitgewerkte voorstelling van een geschoten houtsnip past naadloos in die traditie.

Beschrijving van het werk
De tekening toont een jachttrofee: een houtsnip die aan één poot is opgehangen, in typisch negentiende-eeuwse presentatie. Van Rijckevorsel plaatst de vogel frontaal en diagonaal in de compositie, waardoor de volumewerking en de herkenbare bouw van de snip – de compacte romp, de fijn getekende verenstructuur en de lange snavel – alle aandacht krijgen. De kunstenaar gebruikt de natuurlijke kleurnuances van bruin, beige en oker om de veerstructuur subtiel te moduleren, terwijl hij met grijze en zwarte potloodtonen schaduwpartijen accentueert. De achtergrond blijft neutraal en ongearticuleerd, waardoor de vogel als zelfstandig object optreedt, geheel in lijn met de traditie van de romantische natuurstudie.

Bijzonder is de dubbele signatuur: rechtsonder recto staat zijn handtekening in potlood, voorzien van datering en locatie, terwijl verso dezelfde gegevens in bruine inkt zijn herhaald. De datering 1857 en de vermelding van Witte Poort – Judica (een locatieaanduiding die Van Rijckevorsel vaker gebruikte in zijn topografische notities) bevestigen het documentaire karakter van de studie.

Techniek & kleurgebruik
Van Rijckevorsel combineert een nauwkeurige potloodtekening met transparante aquarelwashes. Het gebruik van aquarel voor de veren levert een genuanceerde en toch levendige textuur op, kenmerkend voor zijn werk. De contouren worden met vaste hand in potlood geaccentueerd, waardoor vorm en anatomie bijzonder helder zijn. Het kleurenpalet is sober, bijna monochroom in aarde- en bruintinten, geheel passend bij wetenschappelijke en romantische natuurstudies uit deze periode.

Compositie & stijl
De compositie volgt de traditie van de stilleven- en jachtvoorstellingen uit de achttiende en vroege negentiende eeuw, maar in plaats van een overdadige opstelling kiest Van Rijckevorsel voor een enkel object, frontaal belicht en met maximale aandacht voor detail. Hiermee sluit hij aan bij de bredere Romantiek, waarin nauwkeurige natuurwaarneming en verstilling centraal staan. Nationale en internationale stijlgenoten binnen deze traditie zijn onder anderen Johannes Christiaan Schotel, Jan van Ravenswaay, John James Audubon, Jacques Barraband.

De kunstenaar
Jacobus Josephus van Rijckevorsel werd geboren in ’s-Hertogenbosch en werkte voornamelijk in Brabant. Hij ontwikkelde zich tot een gedegen tekenaar met een duidelijke voorkeur voor natuurstudies, topografische voorstellingen en fijn uitgewerkte waarnemingstekenen. Zijn oeuvre bestaat grotendeels uit werken op papier; schilderijen zijn minder frequent. Zijn benadering sluit aan bij de negentiende-eeuwse interesse voor natuuronderzoek, botanische en zoologische documentatie, en de opkomst van de Romantiek als stijl waarin natuurbeleving centraal stond.

Conditie
Het blad toont een gelijkmatige veroudering van het papier, met lichte vergeling en enkele sporen van foxing. Rechtsboven is waterschade zichtbaar in de marge, zonder aantasting van de tekening zelf. De presentatie in een vermoedelijk oorspronkelijke houten lijst achter glas geeft het werk een historisch coherent karakter. Het papier is stabiel, en de aquarel en potloodlijnen zijn scherp bewaard gebleven.

Provenance
Het werk is afkomstig uit een kwalitatieve Nederlandse privécollectie en heeft geen geregistreerde markthistorie in openbare of digitale databases.

Slotbeschouwing
Deze natuurgetrouwe studie van een snip uit 1857 vormt een representatief en bijzonder zorgvuldig uitgevoerd voorbeeld van Van Rijckevorsels tekenkunst. De combinatie van wetenschappelijke precisie, romantische verfijning en een volledig gedocumenteerde datering en locatie maken het tot een aantrekkelijk en museaal waardig werk binnen de traditie van negentiende-eeuwse natuurstudies. Met No Reserve biedt het een uitzonderlijke kans om een zeldzaam en authentiek gesigneerd werk van deze Brabantse kunstenaar te verwerven.

Het werk "Jachttrofee De Snip" zit is een vergulde bronsgouden houten lijst achter glas.

Totale afmetingen: 42,5x26,5cm

Alle verzending in professionele verpakking via Fedex, DPD of PostNL.

Voor alle verzendingen geldt een toeslag voor verpakkingsmateriaal, welke reeds is inbegrepen in de vermelde verzendprijs.

De klant is zelf verantwoordelijk voor eventuele invoerrechten en bijkomende kosten die van toepassing kunnen zijn bij levering in het buitenland.