Door Ed van Mil - Fotografie-expert
Toen de eerste Rolleiflex-camera in 1929 uitkwam, werd het toestel al snel een must-have voor professionele fotografen. Het idee begon met één man. Reinhold Heidecke, die werkte voor een optiek- en fotografiebedrijf, had het briljante idee om een rolfilmcamera te produceren. Zijn werkgever zag het idee niet zitten, dus ging Heidecke op zoek naar kapitaal om een eigen bedrijf te beginnen,. Hij ontmoette Paul Franke, die gefascineerd raakte door het idee van Heidecke. De twee gingen samenwerken en op 1 februari 1920 werd hun bedrijf ‘Franke & Heidecke’ geboren. Lees verder als je wilt weten hoe dit bedrijf het vintage Rollei werd waar fotografieliefhebbers tegenwoordig nog steeds warm voor lopen.
Het begin
Hun eerste camera leek niet op wat Heidecke aanvankelijk voor ogen had. Het was een stereocamera, met de naam Heidoscop, vernoemd naar een van de oprichters van het bedrijf. In 1923 volgde de eerste rolfilmcamera, de Roll-film Heidoscop. Hier is uiteindelijk de naam “Rollei” van afgeleid, een verkorte versie van de oorspronkelijke naam.
In 1929, na drie jaren van ontwikkeling, werd de Rolleiflex uitgebracht. Het bleek een grote hit. Een van de vele innovaties bij deze camera was de introductie van een metalen balg. Heidecke kreeg dat idee nadat hij zijn camera in een kelder had achtergelaten. Tot zijn afschuw ontdekte hij later dat de lederen balg was aangevreten door ratten. Hij realiseerde zich dat camera's voor fotojournalistiek vlekkeloos moesten werken, en geen onderdelen moesten hebben die konden vergaan. Zo ontstond zijn innovatieve ontwerp.
De Tweede Wereldoorlog
Franke & Heidecke bleven hun ontwerpen verbeteren en uitbreiden tot de oorlog uitbrak. De productie kwam stil te liggen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de fabriek gedwongen de ontwikkeling van nieuwe modellen te stoppen en zich te richten op de productie van materialen voor de oorlog. Na de oorlog had het bedrijf het moeilijk. De geallieerde bezetters wilden dat ze de productie hervatten en hielpen zelfs bij de aanschaf van Zeiss-lenzen uit de door de Sovjet-Unie bezette zone. Een van de oprichters, Paul Franke, overleed een paar jaar later in 1950. Dit was een groot verlies voor het bedrijf.
De grote ommekeer
In de jaren 1950 keerde het tij voor Franke & Heidecke. Omdat er nauwelijks concurrentie was, explodeerde de verkoop van camera's! Bijna elke persfotograaf, en een groot aantal amateurs, had een Rolleiflex. Duikpionier Hans Hass benaderde het bedrijf zelfs met de uitdagende vraag een waterdichte behuizing te maken voor onderwaterfotografie. Franke & Heidecke ging deze uitdaging aan en produceerde de waterproof Rolleimarin.
De achtbaan van Rollei-geschiedenis nam in de jaren zestig een nieuwe wending, en niet ten goede. In 1960 overleed de andere oprichter, Reinhold Heidecke. Het bedrijf miste een grote kans toen onder professionals de trend inzette om eenogige camera's aan te schaffen. Een camera die voldeed aan de behoeften van de gebruikers bleef uit en Rollei werd voorbijgestreefd door concurrenten. Een paar jaar na de dood van Heidecke, werd de naam van het bedrijf veranderd in Rollei Werke Franke & Heidecke.
De geboorte van een legende
De volgende leider van Rollei koos voor een riskante koers: hij besloot zich niet op één product te richten, maar alle mogelijkheden van fotografie te onderzoeken. Hoewel deze chaotische koers leidde tot meer financiële problemen, werden ook enkele grote successen geboekt in deze periode. Een daarvan is de ontwikkeling van de nu legendarische Rollei 35. Deze pocketcamera was destijds de kleinste met een 35mm-film. De verkoop liep in de miljoenen en de camera heeft nog steeds een cultstatus onder moderne fotografen.
Grote veranderingen
Tijdens de jaren 1970 kreeg Rollei van Singapore toestemming een fabriek te openen in dat land. Er was echter te weinig werk om alle medewerkers aan het werk te houden, waardoor meer financiële problemen volgden. In 1974 hadden banken 97 procent van het bedrijf in handen en stond Rollei op de rand van een faillissement. In 1981 verzocht de directeur de Duitse overheid Rollei onder vrijwillige curatele te stellen, om door te kunnen gaan met produceren. Een jaar later werd het bedrijf in drie afzonderlijke onderdelen gesplitst. In de daaropvolgende jaren kwam het bedrijf verschillende keren in handen van een andere eigenaar, en veranderde het ook diverse keren van naam. Nog steeds slaagde het erin fantastische camera's te maken.
Rollei in de 21e eeuw
De lijst met Rollei-producten is lang; er staan 35mm-camera's op, subminiatuurcamera's, digitale camera's, diaprojectoren, statieven, camcorders, digitale fotolijsten en nog veel meer. Na een tumultueuze geschiedenis, wist Rollei overeind te blijven en de droom van Heidecke te verwezenlijken. Sinds 2015 opereert het bedrijf onder de naam Rollei GmbH & Co. KG. Het maakt nog steeds hoge kwaliteit camera's en aanverwante producten.
Van professionals tot amateurs, Rollei heeft een trouwe schare volgers opgebouwd. Of je nu al je hele leven een liefhebber van Rollei-camera's bent of pas sinds kort geïnteresseerd bent in fotografie, we kunnen je zeker aanbevelen een kijkje te nemen bij onze speciale Rollei-cameraveiling. Daar vind je vast en zeker de camera van je dromen!