Αρχαία Αιγυπτιακή Πέτρα Σφαιρικό αγγείο, τύπου 'Αυτί'. Περίοδος Tinite, δυναστείες I-II, 3050 - 2686 π.Χ. Διάμετρος 15,3 εκ.

Σφαιρικό αγγείο, τύπος 'Αυτί'.

Αρχαία Αίγυπτος, Περίοδος Τίνιτ, Δυναστείες I-II, 3050 - 2686 π.Χ.

Πέτρα breccia

Διάμετρος 15,3 εκ. και ύψος 8,2 εκ.

Καλή γενική κατάσταση, με ελαφρές επιφανειακές αποκαταστάσεις.

Προέλευση: Συλλογή της Gaia Cecilia Metella Servadio 1938-2021, Ιταλίδας συγγραφέα που ζει στο Λονδίνο.

Δημοσιεύτηκε:

Συνημμένο είναι μια μελέτη σχετικά με την αρχαιότητα του αντικειμένου, εκδοθείσα από τον αιγυπτολόγο και αρχιτέκτονα Fernando Estrada Laza. Συγγραφέας των «Los Obreros de la Muerte» και «Entender y Amar el Arte Egipcio» (Οι εργάτες του θανάτου και Κατανόηση και Αγάπη της Αιγυπτιακής Τέχνης). Σύμβουλος της αρχιτεκτονικής ομάδας Lamela για το μελλοντικό Grand Egyptian Museum στο Κάιρο (GEM). Σύμβουλος της αρχιτεκτονικής ομάδας Arata Isozaki (Τόκιο) για την οργάνωση και επιλογή αντικειμένων για το νέο Εθνικό Μουσείο Αιγυπτιακού Πολιτισμού (NMEC) και το Grand Egyptian Museum στο Κάιρο (GEM).

Περιγραφή:

Βάζο κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από ένα ενιαίο κομμάτι πορτοκαλί breccia, αποκατεστημένο χωρίς απώλεια του αρχικού υλικού. Η breccia, ένας ιζηματογενής βράχος χαρακτηριστικός από το ότι αποτελείται περίπου κατά 50% από γωνιώδη πετρώματα, χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή δοχείων στην Αίγυπτο από προδυναστικά χρόνια, αν και η χρήση της έγινε λιγότερο συχνή στις πρώιμες δυναστείες. Το σκεύος έχει επίπεδη σφαιρική μορφή, με σχετικά παχύ τοιχώματα και κυκλικό στόμιο, περικυκλωμένο από ένα πολύ φαρδύ, επίπεδο χείλος, σκαλισμένο σε ανάγλυφο. Διαθέτει δύο κυλινδρικές λαβές στα πλάγια, τρυπημένες, τοποθετημένες περίπου στη μέση του σώματος. Η χρονολόγηση στην Θινική ή Αρχαϊκή περίοδο της Αιγύπτου καθορίζεται από την τρύπωση των λαβών· αργότερα, στην αρχή της Παλαιάς Βασιλείας, όταν πια δεν γίνονταν τρύπες σε αυτές, καθώς τότε τα σκεύη αυτά είχαν γίνει καθαρά συμβολικά αντικείμενα, που αντιπροσώπευαν την ανώτατη κοινωνική θέση, δεδομένου ότι, λόγω της ποιότητας του λίθου και της πολυπλοκότητας της κατασκευής τους, ήταν διαθέσιμα μόνο σε ευγενείς και βασιλιάδες.

Η συλλογή του Λούβρου περιέχει ένα παρόμοιο σκεύος, αν και πολύ μικρότερο, το οποίο διαθέτει ακόμα τη χρυσή του φιλιγκράν χειρολαβή στην κορυφή (εικ. 1). Ένα άλλο παράδειγμα, αυτή τη φορά από το Βρετανικό Μουσείο, έχει σχεδόν πανομοιότυπο επίπεδο σχήμα με το αντικείμενο υπό μελέτη, εκτός από το χείλος, το οποίο είναι ελαφρώς ανυψωμένο πάνω από το σώμα του σκεύους (εικ. 2). Ένα τρίτο παράλληλο, από το Μητροπολιτικό Μουσείο και χαραγμένο σε διορίτη, παρουσιάζει μια πρακτικά πανομοιότυπη τυπολογία, αν και το χείλος διακρίνεται από το σώμα με μια αυλάκωση (εικ. 3).

Αγγεία κατασκευασμένα από σκληρούς λίθους, όπως βασάλτης ή βρεγμένη πέτρα, κατασκευάζονταν από προ-δυναστικά χρόνια (περίπου το 3900 π.Χ. και μετά) ακολουθώντας την ίδια διαδικασία, η οποία ξεκινούσε με το γενικό σχήμα του λίθινου μπλοκ με ένα σμίλη, αρχικά από χαλκό και αργότερα από μπρούντζο. Στη συνέχεια, ο εσωτερικός πυρήνας εξάχναζε με ένα οδοντωτό σωλήνα από το ίδιο μέταλλο, και το εσωτερικό σχήμα τελειοποιούνταν με ένα χειροκίνητο τρυπάνι. Τελικά, το εξωτερικό γυαλίζονταν με έναν πιο σκληρό λίθο. Η παραγωγή αυτών των αγγείων αναπτύχθηκε στην προ-δυναστική περίοδο Nagada (περίπου 4000-3050 π.Χ.), με πολύ διακριτικά και σχεδόν αδιαμφισβήτητα χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, αυτός ο τύπος επίπεδου αγγείου εμφανίστηκε στη τρίτη φάση της Nagada (περίπου 3300-3050 π.Χ.) και συνεχίστηκε, με ελαφρές τροποποιήσεις στο σχέδιο και αυξανόμενη συχνότητα, κατά τις πρώτες δύο δυναστείες των Θηβών και το πρώιμο μέρος της Παλαιάς Βασιλείας.

Όλα τα αγγεία αυτού του τύπου είναι σχεδόν πανομοιότυπα στη μορφή, με μια διαφορά: εκείνα με διατρημένα χερούλια, όπως το δείγμα υπό μελέτη, ανήκουν στις 1η και 2η Δυναστεία (3050-2686 π.Χ.), ενώ εκείνα με τυφλά χερούλια προέρχονται από την 3η Δυναστεία (2686-2613 π.Χ.). Η μεγαλύτερη συγκέντρωση αυτών των αγγείων βρέθηκε το 1933 από τον αρχιτέκτονα Jean P. Lauer στις υπόγειες στοές της πυραμίδας του βασιλιά Djeser στη Saqqara. Από τα περισσότερα από 36.000 παραδείγματα, 162 είναι χαραγμένα με τα ονόματα βασιλέων και πάνω από 1.000 είναι ζωγραφισμένα με ιερογλυφικά που υπαινίσσονται τον δημιουργό ή δωρητή τους — πολλά από αυτά ήταν προσφορές που τοποθετήθηκαν κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ heb sed. Αν και ο Djoser, που βασίλεψε μεταξύ 2682 και 2663 π.Χ., ανήκε στην Τρίτη Δυναστεία, διατήρησε σε το μνημείο του μεγάλο αριθμό λίθινων αγγείων από την περίοδο των Thinite. Ο Lauer ερμήνευσε αυτό ως ευλαβή φόρο τιμής στους προγόνους του από τον βασιλιά, αλλά πιο πιθανό είναι ότι ο Djoser έκλεψε τα αγγεία με τα ονόματα άλλων βασιλέων από τους τάφους τους στην Abydos, προκειμένου να αυξήσει την εξουσία και το κύρος του, ακολουθώντας μια κοινή και τεκμηριωμένη πρακτική κατάληψης προγενέστερων μνημείων από τους φαραώ.

Παρά το γεγονός ότι είναι ένα εξαιρετικά ανθεκτικό σκεύος, αυτό το κομμάτι έχει αρκετά θραύσματα κολλημένα στην κορυφή και στη βάση. Αυτή η θραύση, που προκλήθηκε από ένα επίπεδο χτύπημα από πάνω προς τα κάτω, υποδηλώνει ότι υπέστη ισχυρή πρόσκρουση έξω από την αρχική του θέση, έναν τάφο Θηίνων στην Αβύδο ή τη Σακκάρα. Επομένως, είναι λογικό να συμπεράνουμε ότι το αγγείο ανακτήθηκε από μία από τις υπόγειες διαδρόμους της πυραμίδας του Djeser, όπου, λόγω της κατάρρευσης της οροφής από ασβεστόλιθο, οι πέτρες που έπεσαν χτύπησαν και έσπασαν αυτό και πολλά άλλα αγγεία που είχαν τοποθετηθεί στην ίδια διαδρομή (εικ. 4). Αυτό το αγγείο κατασκευάστηκε αποκλειστικά για ταφικούς σκοπούς, ως μέρος των κτερισμάτων, και λόγω της μεγάλης του αξίας, είναι πολύ απίθανο να σπάστηκε κατά λάθος. Επιπλέον, η χρήση του ως στοιχείου κύρους δεν θα είχε νόημα αν το σκεύος ήταν σπασμένο· θα ήταν αδιανόητο να τοποθετηθεί σε έναν τάφο, καθώς θα θεωρούνταν κακός οιωνός. Για όλους αυτούς τους λόγους, μπορεί να συμπεράνουμε ότι το σκεύος τοποθετήθηκε, ακέραιο, σε έναν τάφο μασταμπά Θηίνων γύρω στο 2925 π.Χ. Τρεις αιώνες αργότερα, περίπου το 2660 π.Χ., το κομμάτι θα είχε αφαιρεθεί από τα ταφικά κτερίσματα των Θηίνων και θα είχε τοποθετηθεί στις διαδρόμους VI ή VII της σκαλωτής πυραμίδας στη Σακκάρα, μαζί με τα υπόλοιπα ταφικά κτερίσματα από τον τάφο του Φαραώ Djoser.

Βιβλιογραφία

- ASTON, B.G. Αρχαία αιγυπτιακά πέτρινα σκεύη: Υλικά και σχήματα. Heidelberger Orientverlag. 1994.
ΧΕΪΣ, W.C. Το Σκήπτρο της Αιγύπτου Ι: Από τους Πρώτους Χρόνους μέχρι το Τέλος της Μέσης Βασιλείας. Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. 1968.
Σπένσερ, Α.Τ. Κατάλογος των Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων στο Βρετανικό Μουσείο: Αντικείμενα της Πρώιμης Δυναστείας. Βρετανικό Μουσείο. 1968.
- WILKINSON, T. Πρώιμη Δυναστεία της Αιγύπτου: Στρατηγικές, Κοινωνία και Ασφάλεια. Routledge. 2001.

PARALLELS

Εικόνα 1. Ομπαλοειδές κύπελλο. Άβυδος, Αίγυπτος, ύστερη Προδυναστική περίοδος ή Θινική περίοδος, περίπου 3200–2700 π.Χ. Κόκκινηβραχιόλι και χρυσός, 3,8 x 4,5 εκ. Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι, αρ. ευρετηρίου E 23239.

Σφαιρική κανάτα. Αίγυπτος, Θινίτικη περίοδος, 1η–2η δυναστεία, 3050–2686 π.Χ. Κόκκινη βρεγμένη πέτρα, 22 x 24 εκ. Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο, αρ. ευρετηρίου EA43061.

Εικ. 3 Κωνική αγγείος. Αίγυπτος, Παλαιά Βασιλεία, πρώιμη 3η Δυναστεία, περ. 2649-2630 π.Χ. Διορίτης, 8,5 x 15 εκ. Μητροπολιτικό Μουσείο, Νέα Υόρκη, ευρετήριο 24.75.

Εικ. 4 Φωτογραφίες των γκαλερί VI και VII της πυραμίδας του Djeser, μετά την αφαίρεση των απορριμμάτων. 1933–1934.










Σημειώσεις

Το τεμάχιο περιλαμβάνει πιστοποιητικό αυθεντικότητας.
Η εργασία περιλαμβάνει Ισπανική Άδεια Εξαγωγής (Passport for European Union) - Εάν η εργασία προορίζεται εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να ζητηθεί αντικατάσταση της άδειας εξαγωγής, η οποία μπορεί να διαρκέσει το πολύ 1-2 εβδομάδες.
Ο πωλητής εγγυάται ότι απέκτησε αυτό το τεμάχιο σύμφωνα με όλους τους εθνικούς και διεθνείς νόμους που αφορούν την ιδιοκτησία πολιτιστικής κληρονομιάς. Δήλωση προέλευσης που έχει δει η Catawiki.