Αρχαία Ρωμαϊκή Μάρμαρο Τμήμα σαρκοφάγου με την εικόνα του Φαέθοντα. 2ος – 3ος αιώνας μ.Χ. Μήκος 17,2 εκ. Ισπανικά

Κόκκαλο ενός σαρκοφάγου με την εικόνα του Φαέθοντα.

Αρχαίοι Ρωμαίοι, 2ος – 3ος αιώνας μ.Χ.

μαρμάρινο

Μήκος 17,2 εκ.

Ακέραιο θραύσμα, σε καλή κατάσταση.

PROVENANCE

Ιδιωτική συλλογή, Ηνωμένο Βασίλειο, ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1980.

Ιδιωτική συλλογή, Cambridgeshire, Ηνωμένο Βασίλειο, μέχρι το 2024.

Περιγραφή:

Τμήμα ρωμαϊκού ανάγλυφου χαραγμένο σε μάρμαρο, με το κάτω μέρος εκσκαμμένο για να ενισχύσει τον όγκο των μοτίβων. Κάτω από μια προεξέχουσα επίπεδη προφίλ, που πλαισιώνει την εικόνα, εμφανίζεται η μορφή του νεαρού Φαέθοντα που οδηγεί το άρμα του πατέρα του. Ντυμένος με μακριά μανίκια και ιμάτιο, σε προφίλ προς τα δεξιά, δείχνει τα μαλλιά του ελεύθερα, με πυκνές κυματιστές μπούκλες που καταλήγουν στο ύψος των ώμων. Εκτείνει το δεξί του χέρι για να κρατήσει τα χαλινάρια, μπροστά στα οποία φαίνεται η χαίτη ενός αλόγου που κινείται από τον άνεμο. Το ανάγλυφο συνδυάζει την χαράκωση με εργασία τρυπανισμού σε στοιχεία όπως οι μπούκλες, το μάτι και οι γωνίες του στόματος, ενισχύοντας έτσι τον όγκο και τις λεπτομέρειες της απεικόνισης. Λόγω του φορμάτ, που κλείνει με μια προεξέχουσα ταινία με δοκάρια στην κορυφή, μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι αυτό το τμήμα θα αποτελούσε μέρος της διακόσμησης ενός σαρκοφάγου, πιο συγκεκριμένα ενός από τα συνεχόμενα ζωφόρους που συνηθίζονται στην κορυφή αυτών των αντικειμένων.

Γιος του ήλιου θεού Helios, ο Φαέθων πήγε στον πατέρα του, ενοχλημένος από τον Epaphus, γιο του Zeus, που είχε αμφισβητήσει την θεϊκή του καταγωγή. Σε άλλες εκδοχές του μύθου, οι λεπτομέρειες αλλάζουν, αν και ο λόγος του Φαέθων για να ζητήσει από τον Helios είναι πάντα να επιβεβαιώσει τον πατριό του, δηλαδή να διαπιστώσει την νομιμότητα της θεϊκής του καταγωγής. Για να το κάνει αυτό, ο Φαέθων ζητά από τον Helios να οδηγήσει το άρμα του για μια ημέρα· ο θεός γνωρίζει τον κίνδυνο που συνεπάγεται αυτό, αλλά βρίσκει αδύνατο να αρνηθεί και τελικά συμφωνεί. Αδύναμος να ελέγξει τα άλογα του ηλιακού άρματος, ο Φαέθων προκαλεί καταστροφή στο πέρασμά του, καίγοντας κάποιες περιοχές και παγώνοντας άλλες· ο Ζευς τότε αναγκάζεται να επέμβει, ρίχνοντας μια αστραπή για να σταματήσει τον αγώνα του και έτσι προκαλεί το θάνατό του.

Η ιστορία του Φαέθοντα αποτελεί κοινό θέμα στη διακόσμηση ρωμαϊκών σαρκοφάγων (Εικ. 1), ως σύμβολο της πανταχού παρουσίας του θανάτου αλλά και της θλίψης, καθώς ο ελληνικός μύθος έδινε μεγάλη σημασία στους πενθούντες που θρηνούσαν το θάνατο του Φαέθοντα—τον σύντροφό του Κυκνό και τις αδελφές του, τις Ηλιάδες. Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι ο μύθος εξυπηρετούσε, σύμφωνα με την ρωμαϊκή ερμηνεία του ελληνικού μύθου, ως παράδειγμα αρετής για τον αποθανόντα.

Βιβλιογραφία

- BORG, B.E. «Κανείς δεν είναι αθάνατος: Από το exemplum mortalitatis στο exemplum virtutis», στο Wandering Myths. De Gruyter. 2018.

- KOORTBOJIAN, M. Μύθος, Σημασία και Μνήμη στις Ρωμαϊκές Σαρκοφάγους. University of California Press. 1993.

PARALLELS

Εικ. 1 Μπροστινή όψη ενός σαρκοφάγου με την πτώση του Φαέθοντα. Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, 2ος αιώνας μ.Χ. Μάρμαρο, μήκος 179 εκ. Μουσείο Hermitage, Αγία Πετρούπολη, αρ. συλλογής ГР-11304.










Σημειώσεις

Το τεμάχιο περιλαμβάνει πιστοποιητικό αυθεντικότητας.
Η εργασία περιλαμβάνει Ισπανική Άδεια Εξαγωγής (Passport for European Union) - Εάν η εργασία προορίζεται εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να ζητηθεί αντικατάσταση της άδειας εξαγωγής, η οποία μπορεί να διαρκέσει το πολύ 1-2 εβδομάδες.
Ο πωλητής εγγυάται ότι απέκτησε αυτό το τεμάχιο σύμφωνα με όλους τους εθνικούς και διεθνείς νόμους που αφορούν την ιδιοκτησία πολιτιστικής κληρονομιάς. Δήλωση προέλευσης που έχει δει η Catawiki.