Solinus - [Incunable] de Memoralibus Mundi - 1493

INCUNABLE - Cuda i potworności starożytnego Rzymu oraz monstrum świata antycznego
Na sprzedaż online za 8.000 zł.
Rzadkie wydanie zbioru ciekawostek o Cesarstwie Rzymskim rozpowszechnione w średniowieczu. Po raz pierwszy opublikowane wraz z „Mirabiliae Romae”, jedną z pierwszych drukowanych przewodników po Rzymie. Dzieło to jest kompendium wiedzy i cudów starożytnego świata, rodzaju encyklopedii geograficznej i fantastycznej, łączącej obserwację z legendą, ukazującą średniowieczne zamiłowanie do cudów, potworności i niezwykłości. Jest to także najstarszy przewodnik po ruinach Rzymu, jego termach, łukach, katakumbach, teatrach, Koloseum i Panteonie, stanowiący dokument o niezwykłej wartości dla percepcji starożytnego miasta w średniowieczu.
Wartość rynkowa
Incunabulo o dużej rzadkości. Żadna kopia tego wydania nie była rejestrowana na aukcjach w ciągu ostatnich 35 lat. Referencje bibliograficzne: BMC V 412, przypisuje druk do drukarni blisko „Anima Mia”; IGI 9090; HC 14881; Goff S-621; Hain/Cop. 14880; GW M42830; Goff S 620; BMC V 478; BSB S-483; Klebs 922.7; Schudt 565.
Na sprzedaż online nowsza kopia za 8.000 euro.

Opis fizyczny i stan
Dzieło jest rubricowane we wszystkich częściach, z pięknymi inicjałami na czerwono wykonanymi ręką współczesną, i zawiera znaczne ilości podkreśleń oraz marginesowych notatek wykonanych czerwonym atramentem w pierwszej części, dzieło starożytnej ręki. Kartki (1); a1 odtworzona na współczesnym papierze; 46 numerów (1). Piękna oprawa, która ponownie wykorzystuje starożytny antifonarium z rubricowanym inicjałem w kolorze niebieskim i liniami w czerwieni.

TYTUŁ I AUTOR
Polyhistor, czyli O cudach świata, czyli Zbiórka rzeczy godnych zapamiętania.
Wenecja, [Guglielmus de Cereto], 1493
Caius Julius Solinus; z odniesieniami do Pliniusza Starszego i Pomponiusza Meli.

Kontekst i znaczenie
Wypuszczona po raz pierwszy przez Nicolasa Jenson w 1473 roku, ta praca, mimo swojej struktury geograficznej, jest raczej zbiorami kolorowych ciekawostek i dziwactw zaczerpniętych głównie z Historii Naturalnej Pliniusza i Cosmographii Pomponiusza Meli. Wenecka edycja z 1493 roku, przypisywana Guglielmusowi de Cereto, jest pierwszą i jedyną z XV wieku, która zawiera Mirabilia Romae, uważane za najstarszy drukowany przewodnik po starożytnym Rzymie. Opisuje się tam łaźnie, łuki, teatry, katakumby, Koloseum, Panteon i inne zabytki. Autor notuje najbardziej dziwne i cudowne rzeczy dotyczące ludów, zwyczajów, zwierząt i roślin z różnych regionów: Włoch, Grecji, regionów Morza Czarnego, Niemiec, Galii, Brytanii, Hiszpanii, Afryki, Arabii, Azji Mniejszej, Indii i imperium Partów. Polyhistor (lub De mirabilibus mundi) łączy geografię z mitologią, cytując fantastyczne miejsca, takie jak Wyspy Gorgony, oraz stworzenia, jak Mantikora. Dzieło to miało głęboki wpływ na późniejszych autorów, od św. Augustyna po Izidora i Bedy, i przetrwało w licznych rękopisach od IX wieku wzwyż.

Biografia autora
Gaio Giulio Solino (III–IV wiek n.e.) był uczonym łacińskim, autorem encyklopedii geograficzno-przyrodniczej znanej jako Collectanea rerum memorabilium, później nazywanej Polyhistor lub De mirabilibus mundi. Opierając się na Pliniusie i Mela, a także na zaginionych autorach, takich jak Cornelius Bocco i Svetoniusz, Solino zebrał szereg niezwykłych wiadomości o ówcześnie poznanym świecie, z perspektywy łączącej obserwację empiryczną i mitologiczne wyobrażenia. Dzieło odniosło ogromny sukces w średniowieczu ze względu na swoją zwięzłość i bajkowy ton, co zaowocowało poetickimi przeróbkami, w tym w epejskich wersjach przypisywanych Teodorikowi i Piotrowi Diakonowi. W XIV wieku Fazio degli Uberti wybrał je jako przewodnik w Dittamondo, symbolicznie porównując je do postaci Wergiliusza w boskiej komedii Dantego.

Historia druku i obiegu
Edycja jest przypisywana Guglielmusowi de Cereto, typografowi pochodzącemu z Trino, działającemu w Wenecji od 1485 roku. Zadebiutował z komentarzem do De anima, a jego warsztat wyróżniał się różnorodnością produkcji: tekstami religijnymi, historycznymi, geograficznymi i naukowymi. Do najbardziej znanych dzieł należą Isolario Bartolomeo da li Sonetti (BMC V,410) oraz Epistolae Pliniusza del Regio, gdzie podpisał się jako „Gulielmus Tridinensis, cognomento Anima Mia”. Polyhistor z 1493 roku stanowi jedno z najwybitniejszych osiągnięć jego produkcji historyczno-geograficznej i świadczy o weneckim zainteresowaniu zbiorami cudów oraz przewodnikami po świętych i starożytnych miejscach Rzymu.

Bibliografia i źródła
BMC V, 412; IGI 9090; HC 14881; Goff S-621; Hain/Cop. 14880; GW M42830; BMC V, 478; BSB S-483; Klebs 922.7; Schudt 565.
Mommsen, Solini Zbiór rzeczy pamiętnych, Berlin, 1895.
C. Nicolet, Inwentarz świata: geografia i polityka u początków Imperium Rzymskiego, Paryż, 1988.
P. Gautier Dalché, Geografia Średniowiecza i mirabilia mundi, Firenze, 1995.