AA. VV. - Illuminated Manuscript on Parchment - 1800

Wielki dwustronny rękopis zawieszony między dwoma wiekami: odnowiona liturgia inspirowana średniowieczem
Ten obszerny dwustronicowy rękopis na pergaminie (537x732 mm), wykonany w XIX wieku, należy do neomediewalnej tradycji, która reinterpretowała i odczytywała wielkie monastyczne antifonaria. Dzieło scriptorium kościelnego lub pracowni poświęconej odrodzeniu sztuk sakralnych, dwustronicowy rękopis przedstawia obrzęd św. Andrzeja z kwadratową notacją na czerwonym tetragramie, uporządkowanymi rubrykami oraz okazałą inicjałową figurą. Rozmiar, jakość kaligrafii i typowo „chórowa” kompozycja nawiązują do modeli późnogotyckich i renesansowych, podczas gdy technika malarska, nasycenie barwne i gestualność rysunkowa w pełni ukazują swoje pochodzenie. Jest to dzieło dewocyjne i celebracyjne, stworzone, by przywołać średniowiecze, w czasach, gdy liturgia na nowo odkrywała własną materialną i muzyczną historię.
Wartość rynkowa
Kompletny bifolio tej jakości i rozmiaru (537x732 mm), z dużą miniaturą na pełnej inicjale i dobrze zachowanym tekstem liturgicznym muzycznym, mieści się w średnio-wyższej kategorii rynku rękopisów neomedievalnych na pergaminie. Szacunkowe wartości: 1300–1450 euro za miniaturowe bifolio; szczególnie starannie wykonane przykłady mogą osiągać lub przekraczać 2000 euro. Ten egzemplarz, z obrazem Świętego Andrzeja i kompletną notacją, należy do wyższej kategorii.

Opis fizyczny i stan
Bifolio na grubej pergaminie, regularny pisany gotyckim krojem czcionki czarnym tuszem, rubryki na czerwono, tetragram na czerwono, neumi kwadratowe. Duża inicjałowa figura świętego Andrzeja w jaskrawych pigmentach i złoceniach z złota z mennicznego. Standardowe falowania pergaminu, kilka plam użytkowych i zagnieceń na krawędziach. W starożytnych rękopisach, mających wielowiekową historię, mogą występować pewne niedoskonałości, które nie zawsze są widoczne w opisie.

TYTUŁ I AUTOR
Bifoglio liturgiczne neomedievale, wykonane przez atelier ecclesiastico lub calligrafico w XIX i na początku XX wieku.

Kontekst i znaczenie
Bifolio wpisuje się w epokę XIX wieku, kiedy liturgia katolicka odzyskuje estetykę średniowieczną: odrestaurowane śpiewy gregoriańskie, monumentalizowane kodeksy liturgiczne, nowe pergaminowe produkcje przeznaczone dla monastycznych chórów lub celowych zamówień. Miniatura św. Andrzeja łączy motywy gotyckie – ramki roślinne, architektoniczny ramowy element – z bardziej ilustracyjnym stylem malarskim, z intensywnymi akcentami kolorystycznymi i miękkim modelowaniem. Notacja muzyczna jest funkcjonalna dla użytku chóralnego, lecz regularność znaków i jakość ductus wskazują na produkcję specjalistyczną, a nie amatorską rzemieślniczą. Bifolio ilustruje zjawisko „odrodzenia rękopisu” w nowoczesności, gdzie pergamin staje się szlachetnym nośnikiem dla przeszłości, którą postrzega się jako matrycę tożsamościową.

Biografia autora
Większość bifoliów neogotyckich na pergaminie pochodzi z benedyktyńskich klasztorów, instytutów franciszkańskich, paryskich laboratoriów sztuki sakralnej lub od profesjonalnych artystów zajmujących się reprodukcją historyzującą.

Historia druku i obiegu
Ponieważ nie jest to dzieło drukowane, nie istnieje nakład ani tradycja edytorska. Bifolio najprawdopodobniej należy do antifonarium składającego się z kilku fascykli naśladujących wielkie kodeksy średniowieczne. Produkcja jednostkowa, nie seryjna.

Bibliografia i źródła
Paléographie musicale (Solesmes).
Christopher de Hamel, Historia rękopisów iluminowanych.
Michelle Brown, Zrozumienie iluminowanych rękopisów.
M. Huglo, Księgi śpiewu liturgicznego.
Badania nad odrodzeniem neogotyckim i sztuką sakralną XIX wieku.