Scuola Caravaggesca (XVII) - Sant'Agata - NO RESERVE

Szkoła Caravaggescowa (wieku XVII)
Aktywowałem w Florencji, Rzymie i Neapolu w XVII wieku.
Sant’Agata
Olej na płótnie, 100 x 74 cm


Uwaga: Publikacja katalogu dzieł z kolekcji Intermidiart. Certyfikat legalnego pochodzenia. Dzieło bez ramy:

Obraz, nigdy wcześniej niepokazywany, przedstawia postać Świętej Agaty, wyłaniającą się z neutralnego, ciemnego tła. Jest ukazana pod kątem trzech czwartych, z wzrokiem skierowanym ku górze, trzymając obie ręce na piersi, w miejscu, gdzie doszło już do brutalnego męczeństwa, czyli zerwania piersi za pomocą kleszczy. Święta Agata była jedną z najbardziej czczonych męczennic w starożytnym chrześcijaństwie. Została zamordowana w Katanii podczas prześladowań chrześcijan, które zarządził cesarz Decjusz (249–251), za odmowę wyrzeczenia się wiary. Według Legenda Aurea (1288) błogosławionego Iacopo da Varagine, Agata poświęciła swoją dziewictwo Bogu. Pochodziła z bogatej i szlacheckiej rodziny i odrzuciła propozycje rzymskiego prefekta Quinzjana, który, aby ją ukarać, powierzył ją prostytutce. Jednak i ta, widząc jej determinację i niezłomność, zrezygnowała z tego zadania. Quinzjan, po bezskutecznych groźbach i naciskach, uwięził ją, głównie z powodu jej wiary chrześcijańskiej. Wśród zadanych jej tortur był odcięcie piersi za pomocą kleszczy. Po kolejnych dramatycznych konfrontacjach z Quinzjanem – opisanych w Passio poprzez intensywne dialogi, które świadczą o jej sile i oddaniu – Agata została skazana na spalenie. Jednak trzęsienie ziemi przerwało egzekucję, ratując ją. Po powrocie do więzienia ukazał się jej święty Piotr, który uzdrowił ją z ran. Zmarła niedługo potem, w więzieniu, „w roku Pańskim 253, za czasów cesarza Decjusza”, jak podaje Legenda Aurea.
Na dziele zauważalne są żywe tony w obrębie kompozycji, uproszczonej w przestrzeni. Niektóre części są harmonijne – jak twarz i włosy – podczas gdy inne wykazują pewną niepewność i sztywność. Należy również zwrócić uwagę na palce rąk, szczególnie charakterystyczne dla postaci, pozbawione stawów i o smukłym kształcie, podobnie jak lekko kredowy wygląd tkanek.
W prostocie kompozycji wyraźnie ujawniają się wyrafinowanie i jakość dobrego mistrza, widoczne w niektórych fragmentach, mimo że wykonanie obrazu wydaje się być zakłócone przez zakłócenia spowodowane starymi restauracjami lub niezdarnymi i szorstkimi interwencjami. Scena jest przesycona miękkim, niemal nadprzyrodzonym światłem, którego źródło nie jest do końca jasne. W ramach tej reinterpretacji nowych realiów malarskich kształtuje się jego sposób opracowania współrzędnych przestrzeni, której granice pozostają nieokreślone, zanurzone w percepcji ciemnego tła, z którego wyłania się główna postać. Ta włącza się w wyraźną narrację poprzez gestykulację, spojrzenia, pozy, a także dzięki zdolności do definiowania obrazów w jednorodnej wymiarowości rysunku i koloru.
Obraz ukazuje interesującą siłę wyrazu o charakterze karawaggiowskim. Artysta, więc, uznaje się za uczestnika tego naturalizmu, który charakteryzuje szkołę rzymską i południową, gdzie język Merisi rozwija się według odmiennych nurtów. Obraz przedstawia cechy stylu i pisma o gustach karawaggiowskich oraz artysty zaznajomionego z dziełami szkoły neapolitańskiej z początku XVII wieku, odnosząc się do różnych anonimowych osobowości kultury stanzioneskiej, uznając jako prawdopodobne przypisanie utalentowanemu malarzowi, który przebywał w Neapolu w połowie XVII wieku.
Per intenderci, dzieło odczuwa wpływy karawaggiowskie malarki Artemisia Gentileschi (Rzym, 1593 – Neapol, około 1654), w czasie działalności prowadzonej w Neapolu, namalowane, z dużym prawdopodobieństwem, przez jednego z malarzy z kręgu artystki, naśladując jej rozwiązania pełne żywego naturalizmu, które od połowy lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku zwiększał, otwierając się na aspekty słonecznego piękna malarskiego nurtu „neapolitańskiego”.
Artemisia osiedliła się w mieście Neapol, kontrolowanym przez Hiszpanów, w 1630 roku. Pomimo tego, że gorzko narzekała na miasto w swoich listach i uporczywie szukała patronatu gdzie indziej, Artemisia spędziła w Neapolu dwadzieścia pięć lat, więcej niż połowę swojego dorosłego życia. Została zaproszona do Neapolu przez hiszpańskiego wicekróla Fernando Afán de Ribera, trzeciego księcia de Alcalá (1583–1637), i wkrótce stała się częścią tętniącego życiem kulturalnym miasta. Wywarła silny wpływ na neapolitańską sztukę i była zaangażowana w serię projektów współpracy z innymi ważnymi lokalnymi malarzami, takimi jak Domenico Gargiulo, znany jako Micco Spadaro (1609/10–około 1675) oraz Massimo Stanzione (1585–1656). Uważa się, że inni również przechodzili przez jej pracownię; mianowicie Bernardo Cavallino (1616–1656?) oraz Onofrio Palumbo (lub Palomba) (1606–przed 1672), ten ostatni wyraźnie wymieniany jako współpracownik w źródłach i dokumentach współczesnych (zob. L. Abetti, 'Appendice B', w Porzio, op. cit., 2022, s. 110–111, nn. 17 i 21). Jej sława przyciągała wizyty zagranicznych gości w jej pracowni w Neapolu; mianowicie Joachima von Sandrarta z Niemiec oraz Bullen Reymesa i Nicholasa Laniera z Anglii. (S. Barker, 'The Muse of History', w L. Treves red., Artemisia, katalog wystawy, Londyn, 2020, s. 81, 88, nota 17).
Jest bardzo prawdopodobne, na podstawie obecnej wiedzy, że płótno poddane analizie, ze względu na swoją jakość malarską, mogło zostać namalowane przez artystę związanego ze studiami Artemisia Gentileschi w Neapolu, gdzie artystka założyła prosperujący warsztat w latach 30. XVII wieku, w którym prawdopodobnie uformowała się jej jedyna ocalała córka, Prudenzia. To właśnie poprzez studiowanie Artemisia w Neapolu artystka mogła korzystać z owocnych współprac z lokalnymi malarzami i rozpowszechniać swój repertuar figuratywny (zob. G. Porzio, 'Artemisia w Neapolu. Nowości, problemy, perspektywy', w Artemisia Gentileschi w Neapolu, katalog wystawy, Neapol, 2022, s. 27-49). Działalność Artemisia w Neapolu stanowi szczególnie złożony moment w jej karierze artystycznej, a komercjalizacja działalności malarki jest wyraźnym dowodem jej zdolności przedsiębiorczych i sprytnej autopromocji: w końcu Artemisia była „jedyną kobietą w Neapolu na czele prosperującego warsztatu, najbardziej cenionego w mieście, w świecie artystycznym zdominowanym przez mężczyzn” (R. Morselli, „Wystawy”, w Burlington Magazine, CLXV, marzec 2023, s. 319).
Jeśli chodzi o stan zachowania, tkanina prezentuje się w ogólnych warunkach przyzwoitych, biorąc pod uwagę epokę obrazu. Powierzchnia malarska wykazuje warstwę lakieru z patyną. W świetle Wood widoczne są rozproszone naprawy i przebarwienia z oksydacją powierzchni malarskiej. Obecne są drobne utraty koloru. Przy świetle słonecznym dobrze widoczna jest craquelé, bardzo powszechna w dziełach francuskiego mistrza. Obraz mógł w przeszłości przejść renowację z wymianą ramy. Wymiary tkaniny to 100 x 74 cm. Obraz jest sprzedawany bez ramy, mimo że jest ozdobiony piękną ramą z drewna.

Pochodzenie: Kolekcja Prywatna Sycylii

Publikacja:
Inedito;
Mitologia i teren w Sycylii pełnej kultur. INEDITA KWADRERIA katalog ogólny obrazów z kolekcji cyklu „Mitologia i teren”, Wydawca Lab_04, Marsala, 2025.

W przypadku sprzedaży poza terytorium Włoch, nabywca będzie musiał poczekać na czas realizacji formalności eksportowych.