Rzeźba, Représentation de Krishna en marbre noir, Inde, XVème siècle - 19 cm - Marmur

Reprezentacja Krishny w czarnym marmurze.

Indie, stan Gujarat
Średniowiecze, XV wiek

Bóstwo jest przedstawione stojące w postawie hierycznej, ubrane w prosty dothi, tors ozdobiony szerokim brahmanicznym pasem, a masywne szyja nosi szeroki naszyjnik ozdobiony wisiorkiem w kształcie kwiatu. Twarz charakteryzuje się długimi łukowatymi brwiami w kształcie przecinka, otaczającymi migdałowe, soczewkowate oczy w inkrustacji z białego marmuru, dającym spojrzenie stałe i intensywne, niemal hipnotyzujące dla bóstwa. Nos orli, usta z cienkimi wargami, delikatnie uśmiechnięte. Fryzura ułożona płasko na głowie, kończąca się kokiem zawiązanym z tyłu głowy, uszy ozdobione szerokimi okrągłymi zawieszkami.

Kriszna, ósmy awatar Wisznu, jest jedną z kluczowych postaci panteonu hinduskiego, będąc na styku teologii, mitologii i filozofii. W tradycji związanej z kultem Wisznu nie jest on jedynie pojedynczą manifestacją boską, lecz najwyższym wyrazem boskości, ucieleśniającym samą świadomość kosmiczną. Jest wzorem boskiej interwencji w świat, zarówno intymnej, jak i transcendentnej. Poprzez swoje działania w Mahabharacie czy Puranach ilustruje konwergencję duchowych ścieżek: oddania, mądrości i sprawiedliwego działania.

Nasza część świadczy o charakterystycznym dla Gudżaratu w XV wieku synkretyzmie artystycznym, regionie wtedy naznaczonym bliskim współistnieniem społeczności hinduskich i jańskich. Ta wpływ jański przejawia się między innymi w kilku wyróżniających się elementach estetycznych:
- Postawa hieratyczna oraz pozycja prawego ramienia wyraźnie kontrastują z bardziej klasycznymi hinduskimi przedstawieniami Krishny, gdzie często ukazuje się go w gracją wygiętej w biodrze pozy, takiej jak tribhanga, typowej dla ikonografii Krishna Venugopala.
- Czarny marmur oraz zamrożone spojrzenie z dużymi oczami osadzonymi w bieli bezpośrednio przypominają konwencje rzeźby jańskiej stosowanej do tirthankaras, głównych postaci duchowych w jańizmie. - Zawieszka noszona przez bóstwo nawiązuje również do shrivatsy, ozdobnego symbolu wyróżniającego świętych jańskich.

Obecność rozproszonych śladów złocenia oraz widoczne czerwieńce wokół oczu, ust i uszu (w celu wywołania obecności boskiej i przyciągnięcia błogosławieństwa) świadczą o intensywnym użyciu rytualnym. Wymiary naszej figurki, połączone z wymienionymi elementami, kierują nas ku dwóm hipotezom dotyczącym jej kontekstu kultowego: mogła być umieszczona w niszy świątyni jako figura związana z głównym bóstwem, lub używana w ramach kultu domowego, w przestrzeni prywatnej.

Czarny marmur
Uszkodzenia widoczne, zużycie wskutek użytkowania
Zlokalizowane ślady złocenia i cynobru.
19 x 11 cm poza podstawą
Europejska kolekcja prywatna