Onverkocht lot NWA xxx, met een mooie vorm. Chondrite meteoriet - 197 g - (5)

Chondrieten zijn de meest voorkomende meteorieten (85%). Het zijn fragmenten van kleine asteroïden, die uit de hoofdgordel worden geslingerd door een botsing tussen twee asteroïden. De hoofdafbeelding toont een gepolijste sectie van een gewone chondriet (chondriet H) die in Marokko is gevonden.

Samenstelling van een chondriet. Een chondriet bestaat uit chondres, ingesloten in een matrix. De chondres (c) zijn kleine bollen die ontstaan door snelle afstolling van microdruppels van een licht ferromicro-gelijkaardig silicaten vloeistof, en snel uitharden tot een glazen bol (nu gerecristalliseerd). De matrix bestaat uit een aggregaat van kleine kristallen van bruinachtige tot groenachtige silicaten (olivine en pyroxeen, meer of minder gehydrateerd, dus zeer gedeeltelijk serpentiniserd en/of argiliniserd), met ijzererts (f) daartussen, ingesloten tussen de kristallen van silicaten. De chemie van de chondres is vergelijkbaar met die van de silicaten in de matrix. Over het algemeen bevat een chondriet (chondre + matrix) ongeveer 20-30% ijzererts, en 70-80% silicaten. De silicaten (met een dichtheid van 3,3) en ijzer (dichtheid 8) tonen aan dat dit mengsel nooit gesmolten is na de vorming, want anders zou het verschil in dichtheid geleid hebben tot scheiding en differentiëren tussen het silicaten- en het ijzergedeelte. Deze chemie komt exact overeen met die van de refractaire elementen van de Zon (verkregen via spectrale studie). Daarnaast kennen we (relatief) goed de chemie van de aardmantel en -korst; de chemie van de kern is veel meer speculatief, maar seismologische gegevens gecombineerd met experimentele metingen suggereren sterk dat de kern voor minstens 80% uit ijzermetaal bestaat. Door de samenstelling van de aardkorst + mantel + kern (met hun relatieve verhoudingen) op te tellen, krijgen we een theoretische chemische samenstelling van de Aarde (met bijbehorende onzekerheden). De samenstelling van chondrites is (binnen de onzekerheden) vergelijkbaar met die (theoretische) van de Aarde. Door vervolgens aan te nemen dat chondrites en de Aarde exact dezelfde samenstelling hebben, kunnen we de precieze samenstelling van de aardkern berekenen door de elementen van een chondriet te verminderen met de elementen van de mantel + korst.

Oorsprong van de chondrieten. Tijdens de condensatie van de nevel zweefden stofdeeltjes van ijzer en silicates tussen 0,5 en 3 astronomische eenheden van de zon. Een zeer slecht begrepen fenomeen heeft geleid tot de vorming van chondres, kleine druppels vloeistof die snel stollen. Een ander, eveneens slecht begrepen fenomeen, heeft chondres en silicaten-ijzeren stofdeeltjes verzameld tot lichaamjes ter grootte van hectometers tot kilometers: de 'planetesimalen'. Vervolgens kwam de zwaartekracht in werking en groeiden de planetesimalen uit tot steeds grotere lichamen, zoals asteroïden en planeten. De warmte die vrijkwam bij de accretie veroorzaakte smelting, differentiatie (door zwaartekracht) en de scheiding van kern en mantel bij de grotere lichamen (zoals de aarde), maar niet bij de kleinere. De chondrieten komen van te kleine asteroïden die niet gesmolten zijn. Ze zijn 'recentelijk' losgerukt van hun ouderlichamen (kleine asteroïden) door botsingen tussen asteroïden, ergens in de asteroïdengordel.