Uniek fluorescerend kwarts in dolomiet-calciummatrix La Sassa Toscane Italië LW MW SW - Hoogte: 6.8 cm - Breedte: 11.5 cm- 388 g - (1)

Grote specimen van geel fluorescent kwarts in een calciet/dolomiet-matrix. Uniek voor La Sassa in Toscane, de gele fluorescentie wordt veroorzaakt door sporen van uranyl en zeldzame aardmetalen. Foto's in UV SW en natuurlijk licht.
Localiteit: La Sassa, Montecatini Val di Cecina, provincie Pisa, Toscane, Italië.
Klas: Massief/Kristallijn
Groottebereik: Cabinet (10-18 cm)
Afmetingen: 11,5 x 6,8 x 5,3 cm
Gewicht: 388 gr

Uniek en voor het eerst gevonden in de jaren 70 in een kalksteen- / dolomietuitkloof nabij het dorp La Sassa. Geanalyseerd door het British Museum in 1972 en bevestigd als een zeldzame gebeurtenis van fluorescerend kwarts.
De kwarts fluoresceert onder alle UV-bereiken (SW-MW-LW).
Volgens Dallegno en coauteurs is het fluorescerende kwarts genetisch verbonden met een vroege fase van hydrothermale metamorfose van het Larderello-geothermisch veld, in de perifere zone waarvan het La Sassa-aderingssysteem ligt. Magmatische vloeistoffen met hoge concentraties elektrolyten (NaCl, KCl) en silica migreerden omhoog naar het aardoppervlak langs extendeerbare breuken. Bij La Sassa zijn enkele siliciumrijke sinterafzettingen geïdentificeerd en beschreven. Deze worden toegeschreven aan intense ondergrondse warmwaterbronnen, die ruimtelijk en genetisch verbonden zijn met Carlin-achtige goudafzettingen. Fluorescerend kwarts ontstaat in uitlopers die zich bevinden in het meest tectonisch actieve gebied, met de sterkste (warmwaterbron) hydrothermale activiteit. In de huidige gesteenten, die overeenkomen met fossiele siliciumrijke sinterafzettingen, worden resten van gloeiend kwarts aangetroffen. Er zijn verschillende generaties kwarts bekend, zowel fluorescerend als niet-fluorescerend. In het heldere citroengele fluorescerende kwarts vonden de auteurs de aanwezigheid van elektrolyten en lithische fragmenten van toermalijn (draviet-schorl serie) als vaste insluitsels binnen de stralende vezels van kwarts, evenals een zeldzaam artisjokkwarts, dat typisch is voor een omgeving waarin omstandigheden een snelle groei van het kristallijne aggregaat hebben afgedwongen. De luminescentiecentra in kwarts worden toegeschreven aan de aanwezigheid van koolwaterstoffen (zowel alifatisch als polycyclisch aromatisch), (UO2)2+, REE, kristallijne roosterdefecten zoals Si- en O-tekorten, Al3+/Metaal+/2+. Uit ICP-MS-analyses van enkele kwartsmonsters is een relatief hoge concentratie van incompatibele elementen (Li, Be, Ga, Rb, Cs), calcofiele elementen (Sb, As, Te, Ag), evenals een hoog gehalte aan Al en Ti gemeten.

De meeste La Sassa-kwarts vertoont heldere fotoluminescentie onder UV-licht (SW, MW en LW). De meest voorkomende vorm bestaat uit macroscopische sferoïdale aggregaten van dicht opeengepakte naaldachtige kristallijne vezels (ster-kwarts), waarschijnlijk ontstaan door kristallisatie van eerder afgezet silica-gel in een warmwaterbron-systeem, in een carbonaatmatrix. Heldere geel/geelgroene fluorescerende eigenschappen worden waargenomen in honinggele fibrous-radiërende aggregaten, geelgroen-blauwe fluorescerende in kleurloze tot witte fibrous-radiërende aggregaten. Andere luminescente kwartsvormen omvatten massieve aggregaten met suikerrijke textuur, wit tot lichtgrijs van kleur en geel-oranje fluorescerend, en aggregaten van euhedrale kristallen (ook in de vorm van 'artisjok-kwarts') met heldere geelgroene fluorescerende eigenschappen. Deze kwartsvormen komen voor in een rijpe silica-carbonaat-sinter en/of binnen een systeem van oppervlakkige aders, soms ook ingesloten in een metasomatiseerde en/of siliciseerde ophioliet-protolith (listviniet-birbiriet). Ster-kwarts in listviniet-birbiriet vertoont een wit-blauwe-groene fluorescerende eigenschap, terwijl de gastrock (waarin Fe-carbonaten, niet-fluorescerend kwarts, Cr-bevattende mica en chromiet-reliëfs aanwezig zijn) een rood-bruin emissie vertoont door de aanwezigheid van Fe3+ en Cr3+ luminescentiecentra. Ook enkele carbonaatlagen (calciet-aragonietlagen in bandvormige thermogene sedimenten) vertonen spectaculaire fotoluminescente kleuren door de aanwezigheid van sporen van organische stoffen, REE, enzovoort.