sculptuur, Représentation de Krishna en marbre noir, Inde, XVème siècle - 19 cm - Marmer

Zwart marmeren beeld van Krishna

India, staat Gujarat
Middeleeuwen 15e eeuw

De godheid wordt afgebeeld staand in een hiëratische houding, gekleed in een eenvoudige dothi, met de borst versierd door een breed brahmanisch koord, en een massief hals dat een brede ketting draagt, versierd met een bloemvormige hanger. Het gezicht wordt gekenmerkt door lange wenkbrauwbogen in de vorm van een komma, die amandelvormige, lenticulair ogen omlijsten, ingelegd met wit marmer, en een vaste, intense blik die bijna hypnotiserend is voor de godheid. De aquilijnse neus, de mond met fijne lippen die een lichte glimlach tekenen. Het haar is plat naar achteren gekamd en eindigt in een knot achter op het hoofd, met grote ronde hangers aan de oren.

Krishna, de achtste avatar van Vishnou, is een van de centrale figuren in het hindoeïstische pantheon, op het snijvlak van theologie, mythologie en filosofie. In de traditie die verbonden is aan de Vishnou-cultus, is hij niet slechts een tijdelijke goddelijke manifestatie, maar de ultieme uitdrukking van het goddelijke, die de kosmische bewustzijn zelf belichaamt. Hij is het model van de goddelijke interventie in de wereld, zowel intiem als transcendent. Via zijn acties in de Mahabharata of de Purana’s illustreert hij de convergentie van spirituele wegen: devotie, wijsheid en rechtvaardige actie.

Ons stuk getuigt van een artistiek syncretisme dat kenmerkend is voor Gujarat in de 15e eeuw, een regio die destijds gekenmerkt werd door de nauwe co-existentie van hindoeïstische en jainistische gemeenschappen. Deze jainistische invloed uit zich onder andere in verschillende opvallende esthetische elementen:
- De hiëratische houding evenals de positie van de rechterarm contrasteren duidelijk met de meer klassieke hindoeïstische representaties van Krishna, waarin hij vaak wordt afgebeeld in sierlijke, schuddende houdingen zoals de tribhanga, typisch voor de iconografie van Krishna Venugopala.
- Het gebruik van zwart marmer en de starre blik met grote, witte ingelegde ogen herinneren direct aan de conventies van de jainistische beeldhouwkunst toegepast op tirthankaras, belangrijke spirituele figuren binnen het jaïnisme. - De hanger die door de godheid wordt gedragen, roept ook de shrivatsa op, een ornamentueel symbool dat kenmerkend is voor de heiligen van het jaïnisme.

De aanwezigheid van sporen van verspreide goudkleurige afwerking en zichtbare karmijn rond de ogen, mond en oren (om de goddelijke aanwezigheid te wekken en zegen aan te trekken) getuigt van een intens ritueel gebruik. De afmetingen van ons beeldje, gecombineerd met de genoemde elementen, leiden ons tot twee hypothesen over de cultuele context: het zou in een nis van een tempel geplaatst kunnen zijn, als een figuur verbonden aan een hoofdgodheid, of gebruikt zijn in een huiselijk ritueel, binnen een privéruimte.

zwarte marmer
Zichtbare ongevallen, slijtage door gebruik.
Gelokaliseerde sporen van goudlaag en karmijn.
19 x 11 cm zonder sokkel
Europese privécollectie