Keizo Kitajima - Signed - USSR 1991 - 2025

In januari 1991 begon Keizo Kitajima een jaarlange serie voor het Japanse tijdschrift Asahi Graph, waarbij hij alle vijftien republieken van de Sovjet-Unie bezocht, vergezeld door de journalist Kazumasa Nishioka. Kitajima, die toen op een keerpunt in zijn carrière stond en op het punt stond helemaal te stoppen met snapshotfotografie, vond zichzelf onverwacht bezig met het documenteren van de laatste maanden van de USSR. Slechts enkele dagen nadat het laatste deel van de serie was gepubliceerd in een nummer van Asahi Graph in december 1991, hield de Sovjet-Unie officieel op te bestaan.
In zijn foto's legde Kitajima iets essentieels vast over elke plek die hij bezocht, niet door symbolische locaties of beroemde figuren, maar door zich te richten op gewone mensen, wiens verhalen anders nooit verteld zouden worden.
Deze publicatie uit 2025 van 'USSR 1991' maakt deel uit van een lopend heronderzoek van het eerdere werk van Kitajima, na boeken zoals 'European Diary 1983-1984' en 'New York (New Edition)'. Als onderdeel van dit proces besloot Kitajima zijn foto's van USSR 1991 te combineren met een serie die hij tussen 1983 en 1984 in verschillende Oost-Europese steden had gemaakt.
Naast een nawoord door Keizo Kitajima bevat 'USSR 1991' ook een essay van Shino Kuraishi.
De onderwerpen en thema's van dit boek zijn uiterst divers. Terwijl het grootste deel van Kitajima's eerdere werk zich richtte op het vastleggen van de kenmerkende eigenschappen van anonieme voorbijgangers binnen het beperkte kader van de straat, bevat deze serie ook onderwerpen van culturele en historische betekenis: geestelijken, politici, acteurs, de overblijfselen van een vermoorde zanger, geleerden, leden van de koninklijke familie, en zo verder. Kitajima presenteert ze naast elkaar, in volledige gelijkheid, met gewone mensen van diverse beroepen en affiliaties [...]
Een van de blijvende thema's in Kitajima’s langdurige observaties is de voortdurende focus op de individualiteit van mensen uit diverse etnische achtergronden. Een voorbeeld is de terugkerende aandacht voor mensen van Koreaanse afkomst die door de Sovjet-Unie wonen: een portret van een meisje in Juzjno-Sakhalinsk (voorheen Toyohara) voor een huis uit de Japanse koloniale periode; een universiteitsprofessor; een journalist; een Koreaanse familie die in Alma-Ata (nu Almaty) in Kazachstan woont. Het portret van het meisje drukt vooral de veerkracht uit van mensen die, uit hun roots gerukt en gedwongen zich in een ver land te vestigen, door het maken van een nieuw thuis, hebben doorgezet. Ondanks de enorme afstanden tussen Siberië en Centraal-Azië, registreren de plaatsen en portretten in het boek ook de herinnering aan de dubbele schuld van Japan jegens het Koreaanse volk: eerst door koloniale overheersing, en daarna door de postoorlogse verwaarlozing.
— uit het essay van Shino Kuraishi 'Verspreide individuen en verschillen'.